Obrona przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości

Jednym z narzędzi, które wspomaga wierzycieli w dochodzeniu swoich roszczeń, jest uprawnienie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości kontrahenta – dłużnika, będącego przedsiębiorcą. Postępowanie upadłościowe ma za zadanie wspomaganie wierzyciela w celu zapewnienia jak największego stopnia zaspokojenia roszczeń, w sytuacji, gdy pogłębiające się problemy finansowe dłużnika mogą doprowadzić do całkowitej utraty majątku przedsiębiorstwa, a w konsekwencji nieodwracalnych strat dla wierzyciela. W niniejszym artykule odpowiemy na pytanie na czym polega obrona przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości.

Ochrona przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości – wniosek złożony w złej wierze.

Nie rzadko zdarza się, że wniosek o ogłoszenie upadłości składany jest przez wierzyciela działającego w złej wierze tzn., jest to dodatkowa forma nacisku, która ma na celu zmuszenie dłużnika do uregulowania zadłużenia. Dalsza zwłoka w wykonaniu zobowiązania przez dłużnika, groziłaby sparaliżowaniem jego działalności. Sąd po rozpoznaniu takiego wniosku, mógłby wyznaczyć nadzorcę sądowego i zabezpieczyć majątek. W takiej sytuacji, wniosek wierzyciela o ogłoszenie upadłości ma na celu stygmatyzowanie przedsiębiorcy w oczach jego kontrahentów i może doprowadzić do faktycznej niewypłacalności, pomimo względnie stabilnej sytuacji finansowej.

Należy jednak pamiętać, że dłużnik, który dowiedział się o złożonym wniosku o ogłoszenie jego upadłości, może podjąć pewne działania obronne nawet w sytuacji, gdy sąd zabezpieczył majątek dłużnika przez ustanowienie tymczasowego nadzorcy sądowego.

Obrona przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości (spółki).

Jak stanowi art. 12a PrUpad., sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości złożony przez wierzyciela, jeżeli dłużnik wykaże, że wierzytelność ma w całości charakter sporny, a spór zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku. Należy zauważyć, że dłużnicy mogą nie regulować swoich zobowiązań z różnych powodów, tj. z uwagi na brak możliwości spłaty zadłużenia w następstwie trudnej sytuacji finansowej, co uzasadnia ogłoszenie upadłości, jak również właśnie z uwagi na spór z wierzycielem.

Wierzyciel składając wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, powinien uprawdopodobnić swoją wierzytelność. Obrona przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości w takiej sytuacji, powinna polegać na wykazaniu przez dłużnika, że spór co do wierzytelności powstał przede wszystkim przed złożeniem przedmiotowego wniosku i dotyczył np. podstawy wierzytelności (jej istnienia), czy też wymagalności. W tym miejscu trzeba zauważyć, że samo kwestionowanie wysokości zadłużenia w określonej części, może okazać się niewystarczające.   

Oddalenie wniosku wierzyciela o ogłoszenie upadłości.

Dłużnik powinien aktywnie reagować na działania wierzyciela, jak chociażby powinien odpowiedzieć na wezwanie do zapłaty. Bierna postawa i brak reakcji może spowodować, że nie uda się udowodnić faktu, że spór pomiędzy stronami zaistniał przed złożeniem przez wierzyciela wniosku o ogłoszenie upadłości.

Kwestionowanie wierzytelności po uzyskaniu tytułu egzekucyjnego również może okazać się daremne i nie przyniesie efektu w postaci oddalenia wniosku wierzyciela o ogłoszeniu upadłości, chyba że dłużnik korzystając z przysługujących mu praw niejako przywrócił sporność poprzez skargę na nadanie klauzuli wykonalności, powództwa przeciwegzekucyjne lub złożeniem skargi kasacyjnej.

Wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego.

Skuteczną metodę obrony przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości, może stanowić również wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu przepisów ustawy Prawo restrukturyzacyjne. Nie można bowiem ogłosić upadłości w okresie od otwarcia postepowania restrukturyzacyjnego do jego zakończenia lub prawomocnego umorzenia (art. 9a PrUpad).

W przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez wierzyciela i wniosku restrukturyzacyjnego dłużnika, w pierwszej kolejności rozpoznaje się wniosek restrukturyzacyjny, a rozpoznanie wniosku upadłościowego wstrzymuje się do czasu wydania prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie restrukturyzacyjne.

Ustawodawca przyznał pierwszeństwo działaniom naprawczym, które mają na celu uniknięcie ogłoszenia upadłości. Należy jednak pamiętać, że jeżeli w wyniku wstrzymania rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości mogłoby dojść do pokrzywdzenia wierzycieli, to sąd może zdecydować o połączeniu obydwu wniosków do wspólnego rozpoznania i ostatecznie wyda jedno orzeczenie.

Ustawodawca wskazał, że zdarzeniem, które niweczy możliwość ogłoszenia upadłości jest skuteczne otwarcie postępowania upadłościowego. Należy zatem mieć na uwadze, że przepisy mają zastosowanie do przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowego oraz sanacji, a nie mają zastosowania do najbardziej odformalizowanej formy tj. do postępowania o zatwierdzeniu układu (z pewnymi wyjątkami).

Wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego może być skuteczną obroną przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości (spółki), jeżeli istnieją podstawy do otwarcia tego postępowania. Po pierwsze w wyniku otwarcia postępowania nie dojdzie do pokrzywdzenia wierzycieli a po drugie, dłużnik posiada zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania oraz zobowiązań. Jeżeli zachodzą wspomniane negatywne przesłanki otwarcia postępowania, to skutkiem będzie oddalenie wniosku restrukturyzacyjnego.

Wielość wierzycieli.

Wierzyciel, który złożył wniosek o ogłoszenie upadłości powinien posiadać wiedzę, czy oprócz niego występują również inni wierzycieli. Postępowanie upadłościowe jest formą egzekucji uniwersalnej, tzn., że wszyscy wierzyciele zaspokajani są w ramach jednego postępowania egzekucyjnego. W przypadku, gdy występuje tylko jeden wierzyciel, powinien on skorzystać z egzekucji komorniczej tzw. egzekucji singularnej.

Zasada ta wyrażona jest w art. 2 PrUpa, który stanowi, że postępowanie upadłościowe należy prowadzić tak, aby roszczenia wierzycieli mogły zostać zaspokojone w jak najwyższym stopniu, a jeśli racjonalne względy na to pozwolą – dotychczasowe przedsiębiorstwo dłużnika zostało zachowane.

Sytuacja taka jest rzadko spotykana, jednak nie należy zapominać, że czasami występują nadgorliwi wierzyciele, którzy nie powinni od razu wytaczać najcięższych dział.

Obrona przed wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Podsumowanie.

Jeżeli znalazłeś się w sytuacji, w której twój wierzyciel wystąpił z wnioskiem o ogłoszenie upadłości twojego przedsiębiorstwa, a Ty jesteś zdecydowany, aby ratować swój biznes, powinieneś działać szybko wykorzystując normy ochronne prawa restrukturyzacyjnego i upadłościowego.

Jeśli zależy Ci przy tym na profesjonalnej obsłudze prawnej to zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.

O autorze